ارسال به دوست  نسخه چاپي 

کنترل کیفیت در آسیابانی

پیامد‌های اشکال و انحراف در نتایج تحلیلی یک آزمایشگاه، بسیار زیاد است و می‌تواند منجر به بروز بحران‌‌هایی در صنایع آسیابانی شود که سلامت مصرف‌‌کننده را تحت تأثیر قرار داده و وضعیت اقتصاد صنایع را به خطر می‌اندازد.

 

 

به گزارش نگاه هستی به نقل از millermagazine، طرح‌های تست مهارت (PTS) در عملکرد آزمایشگاهها بسیار مهم هستند، از این رو به اقدام‌های اصلاحی کمک می‌کنند (آزمون مهارت معادل عبارت Proficiency Testing یا به اختصار PT بوده و از مهم‌ترین ابزارهای کنترل خطا و نظارت بر کیفیت نتایج آزمایشگاه است).

آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت دارای نقشی مهم و اساسی در صنایع آسیابانی هستند. آرد به عنوان یک ماده غذایی فاسدنشدنی، یکی از اصلی‌ترین مواد غذایی موجود در آشپزخانه‌ها و اساسی‌ترین ماده غذایی مصرف‌کنندگان است اما حتی اگر از نظر فنی فسادناپذیر باشد، نیاز به نظارت و کنترل در کل فرایند تولید دارد.

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده در جولای 2019، چندین برند و انواع آرد موجود در بازار، ممکن است به باکتری ای-‌کلای آلوده شده باشند.

تمام محصولات مشکوک به دلیل خطرات جانی مصرف‌کنندگان جمع‌آوری شدند بنابراین هنگامی ‌که بسیاری از غذا‌های فراوری شده مانند ماکارونی، نان و سایر محصولات نانوایی با آرد آلوده تهیه می‌شوند، زنجیره آلودگی را می‌توانند به سرعت گسترش دهند.

به همین دلیل است که دسترسی به محصولات سالم تهیه شده از آرد برای حفظ زندگی انسان ضروری است. به عنوان یک ماده اولیه، تولیدکنندگان و آزمایشگاه‌ها باید مقررات خاصی را در مورد تولید آرد دنبال کنند.

نیاز آزمایشگاه‌ها به کنترل کیفی کارآمد، آن‌ها را به مشارکت در طرح‌های تست مهارت (PTS) سوق میدهد که به آن‌ها کمک میکند از انحرافات تحلیلی و خلل در نظارت بر عملکرد جلوگیری کنند.

این راه حل، پتانسیلی فوق‌العاده‌ برای بهبود ایمنی و کیفیت آرد ارائه می‌کند.

طرح تست مهارت یا همان PTS همچنین فرصتی برای آزمایشگاه‌ها برای مقایسه نتایج تحلیلی خود با آزمایشگاه‌های دیگر فراهم می‌کند.

همچنین، اعتبارسنجی روشهای مورد استفاده، به آزمایشگاه‌ها این امکان را میدهد که در هنگام استفاده از یک روش خاص، نتایج قابل اعتماد، قابل تکرار و دقیقی کسب کنند.

ابزار‌های کنترل کیفیت که برای تأیید ویژگی‌های خاص آرد مانند شاخص گلوتن، میزان رطوبت، محتوای پروتئین و غیره به کار می‌رود، به تولیدکنندگان این امکان را میدهد تا بیشتر در مورد کیفیت آرد خود بدانند.

به همین دلیل است که ارزیابی مداوم عملکرد آزمایشگاه از طریق شرکت در تست مهارت، ابزاری مؤثر برای کنترل اعتبار نتایج به منظور افزایش کیفیت سلامت مواد غذایی است.

با استفاده از PTS به عنوان یک ابزار کنترل کیفیت مستقل، آزمایشگاه‌های تحلیلی میتوانند فرایند آزمایش خود را مطابق با استاندارد ISO/IEC 17025  تأیید کنند.

کنترل‌های کیفی داخلی و خارجی اجرا شده در آزمایشگاه‌ها برای اطمینان از اعتبار نتایج، کالیبراسیون تجهیزات یا اعتبار‌سنجی، روشی ضروری است. PTS  بهعنوان کنترل کیفیت خارجی، کاملاً به این اهداف دست مییابد.

حضور در برنامه‌های تست مهارت، یکی از الزامات دریافت استاندارد ISO/IEC17025 به منظور ارائه نتایج مطمئن است.

 

تعریف  PTS

طبق استاندارد  ISO/IEC17043، یک PTS به عنوان یک ارزیابی آزمایشگاهی با استفاده از عملکرد از طریق مقایسه‌های بین آزمایشگاهی تعریف می‌شود. این‌ها همه برای نظارت بر عملکرد آزمایشگاه استفاده می‌شوند.

 

اهداف یک  PTS

هدف اصلی مقایسه‌های انجام شده در  PTS، ارزیابی عملکرد آزمایشگاه‌ها در زمینه انجام آزمایش‌ها یا اندازهگیری‌های خاص و نظارت بر عملکرد آزمایشگاه‌ها است.

علاوه بر این، شرکت در یک PTS همچنین آزمایشگاه را قادر می‌سازد تا مشکلات تحلیلی موجود را که ممکن است به روش‌های آزمایش یا اندازه‌گیری‌ها، اثربخشی آموزش، نظارت بر کارکنان یا کالیبراسیون تجهیزات مرتبط باشد، شناسایی کند، صحت نتایج خود را به اشخاص ثالث و مشتریان نشان دهد و روش‌های مورد استفاده آزمایشگاه‌ها را با هم مقایسه کند.

 

چگونه در یک PTS شرکت کنیم؟

شرکت در یک PTS از یک الگوی کلاسیک و ساده به شرح ذیل پیروی می‌کند. پس از ثبت آزمایشگاه در PTS مورد نظر، آزمایشگاه نمونه‌ها را طبق برنامه زمانی تعریف شده دریافت کرده و آن را تجزیه و تحلیل می‌کند. گزارش این تحلیل به چندین شکل در اختیار آزمایشگاه قرار می‌گیرد، در مرحله اول، خلاصه‌ای کلی از نتایج که شامل اطلاعاتی در مورد طراحی برنامه، ساخت نمونه‌ها، بررسی‌های انجام شده و داده‌های خام است، ارائه می‌شود.

 

برنامه‌های موجود در زمینه آسیابانی غلات

در این زمینه، سازمان علمی‌BIPEA  طیفی گسترده از طرح‌های آزمون مهارت در بخش شیمی‌ و میکروبیولوژی را با نمونه‌های ماتریس واقعی ارائه می‌کند. BIPEA بسته به انواع مختلف آنالیز و بر اساس طیفی گسترده از ماتریس‌های واقعی، چندین نوع آزمون مهارت برای آرد، بلغور، گندم، سویا و سایر غلات ارائه می‌کند.

در بخش تجزیه و تحلیل شیمی، برنامه‌های مرتبط با آسیابانی، پارامتر‌های تحلیلی مختلفی مانند میزان غبار، اسیدیته چربی، گلوتن و رطوبت را در نظر می‌گیرند.

در تجزیه و تحلیل میکروبیولوژیکی اما برنامه‌ای برای شمارش چندین میکروارگانیسم در آرد تازه (نمونه‌های یخچالی) و شناسایی گونه‌های باکتری سالمونلا اختصاص داده شده است.