ارسال به دوست 
نسخه چاپي
طرح هوشمندسازی و درخت گردو...
نارضایتی در زنجیره تولید گندم، آرد و نان، سال‌ها است که گریبان این حوزه را گرفته است. سال‌ها است برای ارتقای کیفیت تولید، جلوگیری از هدررفت و رضایت مصرف‌کننده این کالاهای اساسی، سناریوهای مختلفی اعم از یکسان‌سازی نرخ و هدفمندسازی یارانه مطرح می‌گردد اما دولت‌های مختلف، همواره بر «تثبیت نرخ» نان، تأکید داشته‌اند.
طرح هوشمندسازی، سیاستی بود که دولت سیزدهم برای ساماندهی وضعیت موجود در صنعت نان کشور در نظر گرفت. پس از حذف ارز ترجیحی در اردیبهشت‌ماه سال 1401 و مستثنی شدن نان از قانون اصلاح اختصاص یارانه و اصلاح نرخ، دولت به صورت پایلوت طرح هوشمندسازی را با هدف کنترل خروج آرد از شبکه و جلوگیری از هدررفت نان در دستور کار قرار داد و طرح یاد شده به صورت پایلوت در استان زنجان اجرا شد و آنگونه که محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی و متولی این طرح گفته، در مدت 100 روز، 95 درصد نانوایی‌های کشور مجهز به دستگاه کارتخوان شدند و قرار شد خلأ درآمدی نانوا ناشی از عدم اصلاح نرخ، بر اساس عملکرد واحد صنفی که از طریق دستگاه‌های هوشمند ثبت می‌گردد، روزانه 15 درصد به صورت کمک‌هزینه واریز گردد. دولتی‌ها این طرح را طرحی می‌دانستند که بدون ایجاد تنش قیمتی یا تنش محدوده‌گذاری در سمت مردم، می‌توانست هدررفت آرد یارانه‌ای را کاهش دهد و مراحل بعدی طرح نیز در کشور اجرا شد و هدف این بود که ساختار عدد ثابت سهمیه خبازی‌ها، جای خود را به ساختار عملکردمحور بر اساس داده‌های ثبت شده در سیستم بدهد که در اوایل سال جاری، اجرای این سیاست‌ها موجب بروز پدیده‌ای به نام «صف‌های طویل» جلوی درب نانوایی‌ها شد و حکمرانی داده‌محور سیستم هوشمند با اعتراض استانداران در راستای تخصیص سهمیه کم شده خبازی‌ها، ناکام ماند و سهمیه استان‌ها به سهمیه قدیم برگشت. سؤالی که اینجا مطرح می‌شود، این است که چرا دولت به جای اصلاح الگوی تخصیص یارانه که کوتاه‌ترین و هوشمندانه‌ترین راه اصلاح معضل فعلی در تولید آرد و نان و حواشی موجود است، در اقداماتی وقت‌گیر و هزینه‌بر، سیستم حکمرانی را درگیر دور باطلی می‌کند که به قول خودشان درخت گردویی است که دیر به بار می‌نشیند؟! آیا بیت‌المال همچنان باید هدر برود تا مسئولین متقاعد شوند که راه حل، تثبت نرخ نان نیست؟! باید بپذیریم که هوشمندسازی نان، اثرگذاری نداشته است. در یک بازه زمانی، آماری تولید شده که مصداق واقعی ندارد. ما در نانوایی در ازای پرداختی که برای 4 نان داریم کارت می‌کشیم و یک نان دریافت می‌کنیم! از طرفی با وضعیت انواع آرد یارانه‌ای موجود، نان حاصل از آرد یارانه‌ای نوع 1 و 2 تفاوت 200 تومانی بینشان است و یک نانوایی که نوع 1 مصرف می‌کند نانش را کیلویی 6 هزار تومان عرضه می‌کند و نانوایی دیگر که نوع 2 مصرف می‌کند نانش را کیلویی 13 هزار تومان می‌فروشد که این بی‌نظمی، ناشی از دخالت‌های غیرموجه عناصری است که هیچ نقشی در تولید ندارند و دائماً در کار تولیدکننده دخالت می‌کنند و در نهایت که چاره‌ای برای حل این مشکل نمی‌یابند، نسخه یارانه 100 هزار میلیارد تومانی را از ترس اینکه تغییر قیمت نان، پایگاه اجتماعی دارد، می‌پیچند و خلاص! خبرنگار: ندا کاظمی ترکی