ارسال به دوست 
نسخه چاپي
نکات مهم آسیابانی در گفت‌وگو با یک کارشناس مهندسی فناوری صنایع غذایی
در مبحث آسیابانی، برخی عوامل در فرایند تولید محصول باکیفیت مؤثر هستند که بدین منظور باید کنترل و دقت بیشتری انجام گیرد. تأمین مواد اولیه (گندم) و آشنایی با ارقام گندم با توجه به آرددهی و درصد اختلاط و همچنین مشروط کردن (conditioning) و عملیات پاکسازی گندم (توجه به نیرویFG.FW ) باید به صورت صحیح انجام پذیرد و باتوجه به شرایط خاص کارخانه‌ها در تأمین گندم که گاهی ارقام گندم تحویلی به آن‌ها تابع شرایط اقلیمی خاص یک منطقه بوده و مراحل آسیابانی را با چالش روبه‌رو می‌کند، نقش مدیر تولید در فرایند تولید پررنگ‌تر می‌شود.
مهندس حسن پیامی، کارشناس مهندسی فناوری صنایع غذایی با ذکر مطلب فوق افزود: یکی از ابزارهای لازم جهت آسیاب این نوع گندم‌ها، تنظیم صحیح غلتک‌ها، تغییر موقتی توری بعضی از پاساژها و رطوبت مطلوب گندم سروالس است که برای رسیدن به رطوبت مطلوب آن باید پروسه مشروط‌سازی صحیح انجام پذیرد (معمولاً مدت زمان استراحت گندم از کل خواب اول و دوم، برای آسیاب شدن باید دو سوم آن در خواب اول باشد) تا پوسته گندم حالت الاستیسیته به خود گرفته و عملیات جداسازی آندوسپرم از پوسته آسان گردد تا کارکرد والس‌ها یا همان نقش غلتک در فرایند تولید به خوبی نمایان گردد. آشنایی کامل مدیر تولید با مشخصات فنی غلتک از جمله شیار، زاویه، برش و وضعیت قرار گرفتن غلتک‌ها نسبت به هم و چیدمان توری پاساژها (دیاگرام) در تولید محصول منطبق با استاندارد 103 پژوهشکده غلات استاندارد ملی ایران بسیار حائز اهمیت است. وی ادامه داد: تعویض به‌موقع غلتک‌های شیاردار (bereking, scratching) قبل از کند شدن باید انجام پذیرد. کنترل روزانه برش‌های والس نقش مهمی در تمیز کردن داخل شیارها دارد و معمولاً در اثر فشار غلتک یا رطوبت بالا، احتمال چسبیدن بار و پر شدن شیار زیاد است که باعث له شدن بار غلتک و چسبیدن آندوسپرم به پوسته گندم و عملکرد ناقص الک و در نهایت خارج شدن آرد به همراه سبوس نهایی از خط تولید می‌شود که متضرر شدن کارخانه‌ها یا همان کسری گندم به صورت نامتعارف را به همراه خواهد داشت. غلتک‌های صاف (reduction) نیز باید کنترل شود تا در صورت از بین رفتن محدبی غلتک در اثر فشار و اصطکاک (presuer-frection) غیرمتعارف و عدم یکنواختی ریزش بار از طریق فیدر والس، مجددا سنگ‌زنی و در صورت نیاز سند بلاست گردد. عدم یکنواختی بار روی غلتک‌ها به دلیل خالی بودن محفظه شیشه والس‌ها معمولاً به دلیل مشکلات مکانیکی مانند هیدرولیکی، پنوماتیکی و الکترونیکی یا عدم تنظیمات لازم از سوی اپراتور، باعث صدمات مکانیکی به نشاسته و بالا رفتن نشاسته آسیب‌دیده از حد متعارف می‌شود و از یک گندم باکیفیت، به اصطلاح آرد ضعیف تولید می‌گردد. کپی کردن مشخصات فنی غلتک‌ها از کارخانه‌های دیگر در زمان شیارزنی به دلیل عدم آگاهی از نوع خط (دیاگرام خط‌های کوتاه، بلند یا متوسط)، خود می‌تواند در تولید آرد باکیفیت تأثیر داشته باشد. پیامی با بیان اینکه مدیران تولید در شرایط خاص تأمین گندم از یک نوع منطقه آب هوایی یا رطوبت بیش از حد گندم سر والس باید توجه بیشتری به آزمایش تست میل B1.B2 داشته باشند، گفت: تعویض به‌موقع غلتک‌ها علاوه بر جلوگیری از صدمات مکانیکی به نشاسته در فرایند تولید، در قسمت تعمیرات و نگهداری (نت) باعث بالا رفتن عمر مفید غلتک در زمان شیارزنی می‌شود و با کمترین سنگ‌زنی موجب جلوگیری از کم شدن قطر غلتک در کوتاه‌مدت و جلوگیری از صدمات جانبی به الکتروموتورهای والس می‌گردد. معمولاً برای غلتک B1 مقدار 20 هزار تن گندم در شرایط بهینه جهت آسیاب می‌توان در نظر گرفت که بعد از این مقدار، معمولاً راندمان پایین می‌آید. در بحث شیار غلتک‌ها برای والس B1 باید تست عمق شیار (51/0) انجام گیرد و کمی زودتر از مقدار بازدهی تعریف شده برای آسیاب گندم، غلتک‌ها تعویض گردد. بالا بودن خاکستر نامحلول در اسید (05/0 MAX)، خود می‌تواند بیانگر عدم کارکرد صحیح کامبیناتور یا شن‌گیر باشد که در نتیجه وجود سنگ‌ریزه در گندم، علاوه بر بالا نشان داده شدن خاکستر نامحلول در اسید محصول تولیدی در بخش شیمیایی آزمایشگاه و مغایرت با استاندارد ملی 103، این اتفاق به عنوان نقطه بحرانی در فرایند تولید تلقی می‌شود که تا برطرف شدن این مشکل، فرایند تولید باید متوقف گردد. این کارشناس مهندسی فناوری صنایع غذایی خاطرنشان کرد: تعویض به‌موقع و عملکرد صحیح غلتک می‌تواند باعث حفظ انرژی و پایش مصرف برق کارخانه شود. خبرنگار: ندا کاظمی ترکی